Cuốn sách mới nhất vừa xuất bản năm 2019 của Jared Diamond. Vẫn kế tục phương pháp, cách tiếp cận và lối viết từ các tác phẩm trước, ông đã kể cho chúng ta câu chuyện các quốc gia đã vượt qua những biến cố lớn và hồi phục thành công như thế nào. Jared Diamond khảo sát các hình mẫu là bảy 7 quốc gia hiện đại: Phần Lan, Nhật, Chile, Indonesia, Đức, Úc và Mỹ, phân tích quá trình họ gặp phải, đối mặt và vượt qua biến động lớn trong quá khứ. Ngoại trừ nước Nhật, các nước còn lại là những quốc gia ông từng sống, gắn bó và hiểu sâu sắc. Tuy nhiên Nhật lại là nước được phân tích rất kỹ và dành hẳn hai chương: nước Nhật thời Minh trị, khi họ vượt qua được thách thức từ tình thế khi các nước Phương Tây tràn đến trong khi họ vẫn đang khép kín; và nước Nhật bây giờ với các khó khăn đang đối mặt có thể hội đủ thành một tình thế “biến cố”. Nước Mỹ, đất nước của chính Diamond cũng được phân tích sâu với nhiều vấn đề đang để ngỏ. Các mẫu hình trên được phân tích theo mô hình 12 yếu tố giúp một quốc gia vượt qua biến cố thành công, dù tiến trình và cách thức rất khác nhau, và dù các đặc điểm quốc gia, văn hóa, lịch sử, thể chế và tính chất các vấn đề mà các quốc gia đó đối mặt đều khác hẳn nhau. Các phân tích này hướng tới câu hỏi: Qua các mô hình đó, mỗi quốc gia cần nhìn xem biến cố họ đang phải đối mặt là gì, và xác định rõ mình cần các bước như thế nào để có thể tận dụng thành công một biến cố, như Churchill đã nói: “Đừng bao giờ bỏ phí một biến cố”. Và câu hỏi lớn hơn: Thế giới đang đối mặt với điều gì, và cần làm gì để vượt qua biến cố sống còn của lịch sử? Jared Diamond nêu rõ: Đây là cuốn sách viết để nhiều thập niên sau chúng ta vẫn có thể đọc được, nghĩa là những vấn đề cấp bách nhưng dài hạn, chứ không phải các vấn đề đang diễn tiến nhanh chóng và có thể liên tục bị thay thế. Và dù ở cấp độ cá nhân hay quốc gia, thậm chí toàn cầu, cơ chế ứng phó phổ biến và hiệu quả nhất vẫn là thay đổi có chọn lọc.